Zielony jęczmień – charakterystyka
Jęczmień (Hordeum vulgare L.) jest zbożem jednorocznym z rodziny wiechlinowatych. Roślina ta jest uprawiana przez człowieka od 10 tysięcy lat. Obecnie jej produkcja stanowi prawie 1/3 światowych plonów zbóż. Jęczmień jest bardzo wytrzymały na trudne warunki środowiskowe. Uprawy występują zarówno w klimacie umiarkowanym, jak i podzwrotnikowym.Zielony jęczmień – wartości odżywcze
Wysoka wartość odżywcza zielonego jęczmienia wynika głownie z zawartości składników o działaniu przeciwutleniającym. Należą do nich witamy A, C , E. Oprócz tego roślina zawiera witaminy z grupy B oraz składniki mineralne. Młody jęczmień jest zasobny w cynk, miedź, żelazo, jod i selen. Zawiera duże ilości wapnia, magnezu i potasu. Spośród tłuszczów obecnych w zielonym jęczmieniu warto zwrócić uwagę na zawartość kwasów tłuszczowych wielonienasyconych (kwas linolenowy i linolowy). Ilość składników bioaktywnych zależy od warunków uprawy oraz stopnia rozwoju rośliny. Najmłodsze pędy są najbardziej zasobne m.in. w witaminę C.Najbardziej wartościowe suplementy z młodego jęczmienia to świeżo wyciskany sok lub sproszkowane pędy. W przypadku tabletek lub kapsułek przyswajalność jest niższa.
Zielony jęczmień – działanie prozdrowotne
Najważniejszą zaletą młodego jęczmienia jest aktywność przeciwutleniająca. Wolne rodniki odpowiadają za rozwój chorób takich jak miażdżyca, nowotwory lub zaburzenia neurodegeneracyjne. Dzięki zastosowaniu diety bogatej w antyoksydanty (m.in. zawartych w zielonym jęczmieniu) można zniwelować ich negatywny wpływ na organizm. Składnikami odpowiedzialnym za omówione działanie są m.in. chlorofil nadający barwę młodym pędom jęczmienia, izowiteksyna, witamina, A, C, E oraz dysmutaza ponadtlenkowa.Stres oksydacyjny spowodowany przez wolne rodniki przyczynia się do starzenia organizmu. Dzięki zastosowaniu zielonego jęczmienia można spowolnić ten proces. Produkt ten wpływa m.in. na stan nawilżenia oraz odpowiednią gęstość skóry, hamując jej starzenie i powstawanie zmarszczek.
Depresja jest jednym z coraz częściej pojawiających się schorzeń. Sugeruje się, że suplementacja składnikami o działaniu przeciwutleniającym może zapobiegać i wspomagać leczenie depresji i innych zaburzeń psychicznych. Stosowanie zielonego jęczmienia podwyższa poziom serotoniny, która nazywana jest hormonem szczęścia.
Zielony jęczmień zawiera w swoim składzie dużo błonnika pokarmowego, głównie frakcji nierozpuszczalnej, czyli celulozy i hemicelulozy. Składnik ten odgrywa istotną rolę w normowaniu pracy przewodu pokarmowego. Wpływa także na regulację apetytu i zapobieganie nadwadze. W żołądku błonnik pęcznieje. Dzięki temu składnikowi węglowodany są wolniej trawione i poziom cukru we krwi podwyższa się stopniowo. Błonnik pobudza również jelita do pracy. Wpływając na ich perystaltykę, może łagodzić problemy z zaparciami. Znane jest także korzystne oddziaływanie na obniżanie poziomu cholesterolu, co jest związane z zawartością błonnika, który wiąże kwasy żółciowe i przez to pozytywnie wpływa na profil lipidowy krwi.
Zielony jęczmień ze względu na fakt, że zawiera duże ilości chlorofilu wpływa pozytywnie na regulację równowagi kwasowo-zasadowej organizmu. W dzisiejszych czasach, gdy jadłospis wielu osób pozostawia wiele do życzenia, a w diecie dominuje żywność wysoko przetworzona, jest to szczególnie istotne. Działanie zasadotwórcze zielonego jęczmienia może być pomocne także w leczeniu choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy.
Zielony jęczmień może działać profilaktycznie wobec chorób sercowo-naczyniowych. W rozwoju miażdżycy istotną rolę pełni utleniania lipidów. Proces ten można zahamować za pomocą antyoksydantów obecnych m.in. w młodym jęczmieniu. Dodatkowo hamuje on wchłanianie cholesterolu z jelit. Poprawę parametrów lipidowych odnotowano już po czterech tygodniach podawania ekstraktów z zielonego jęczmienia.
Zielony jęczmień – dawkowanie
Zielony jęczmień najlepiej stosować dwa razy dziennie, 30 minut przed posiłkiem. Producenci zazwyczaj zalecają, aby pojedyncza porcja zawierała 1 kapsułkę. W przypadku preparatu w postaci sproszkowanego jęczmienia należy stosować 1 łyżeczkę rozprowadzoną w szklance wody lub soku.Zielony jęczmień zawiera składniki bioaktywne, które działają antyoksydacyjnie. Pozwala to na zastosowanie tego produktu w profilaktyce cukrzycy oraz chorób sercowo-naczyniowych. Duża ilość błonnika pokarmowego wpływa pozytywnie na regulację gospodarki lipidowej oraz poziomu cukru we krwi. Wspomaga również utratę zbędnych kilogramów. Najlepiej przyjmować preparat w postaci proszku, ponieważ wykazuje on lepsze właściwości niż kapsułki. Regularne przyjmowanie zielonego jęczmienia wpływa pozytywnie na organizm.
mgr inż. Karolina Bednarowicz
Dietetyk, specjalista ds. suplementacji
Bibliografia
Brezinová Belcredi N. et al., Antioxidant vitamins in barley green biomass, „Journal of Agricultural and Food Chemistry” 2010, 58(22), 11755–11761.
Kawka K., Lemieszek M.K., Prozdrowotne właściwości młodego jęczmienia, „Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu” 2017, 23(1), 7–12.
Lachman J. et al., Polyphenols in cereals and their positive and negative role in human and animal nutrition, agris.cz/clanek/83125/polyphenols-in-cereals-and-their-positive-and-negative-role-in-h (08.02.2018).
Osawa T. et al., A novel antioxidant isolated from young green barley leaves, „Journal of Agricultural and Food Chemistry” 1992, 40(7), 1135–1138.
Paulickova I. et al., Evaluation of barley grass as a potential source of some nutritional substances, „Czech Journal of Food Sciences” 2007, 25(2), 65–72.
Takano A. et al., Insoluble Fiber in Young Barley Leaf Suppresses the Increment of Postprandial Blood Glucose Level by Increasing the Digesta Viscosity, „Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine” 2013, 137871, 10.
Yamaura K. et al., Antidepressant-like effects of young green barley leaf (Hordeum vulgare L.) in the mouse forced swimming test, „Pharmacognosy Research” 2012, 4(1), 22–26.
Yang J. et al., Utilization of barley functional foods for preventing chronic diseases in China, „Journal of Agricultural Science and Technology” 2016, 17(9), 2195–2204.
Yu Y.M. et al., Effect of young barley leaf extract and adlay on plasma lipids and LDL oxidation in hyperlipidemic smokers, „Biological and Pharmaceutical Bulletin” 2004, 27(6), 802–805.
