Kiedy serce bije nierówno

Zaburzenia rytmu serca, określane wspólnie mianem arytmii są dość częstą dolegliwością - nie zawsze szybko wykrywaną i diagnozowaną zarówno u ludzi młodych, jak i osób starszych. Arytmia w zależności od rodzaju i stopnia nasilenia, daje mniej lub bardziej wyraźne objawy, które nieleczone mogą prowadzić do poważnych konsekwencji. Dlatego też warto zdawać sobie sprawę z istnienia choroby, aby w razie konieczności, móc wykryć u siebie charakterystyczne objawy, zgłosić je lekarzowi i podjąć ewentualne leczenie specjalistyczne.

Jak pracuje serce?

Serce kurczy się rytmicznie dzięki cyklicznie powstającym impulsom elektrycznym, generowanym przez tak zwany układ bodźcotwórczy serca, znajdujący się w węźle zatokowym serca, zlokalizowanym w prawym przedsionku.

Z tego węzła wytworzony prąd elektryczny wędruje poprzez układ bodźcoprzewodzący na cały mięsień serca, dzięki czemu pobudzone zostają do skurczu nie tylko przedsionki, ale również komory serca. W konsekwencji, krew tłoczona jest do dużych naczyń i umożliwiona jest jej dystrybucja do komórek całego organizmu.

Kiedy rytm serca jest miarowy, serce bije z częstością od około 60 do 100 uderzeń na minutę. W spoczynku u osób zdrowych częstość bicia serca powinna mieścić się w dolnych granicach, natomiast przy niewielkim wysiłku, bądź odczuwaniu silniejszych emocji – w górnych. W trakcie intensywnego wysiłku rytm serca może ulec przyspieszeniu i wynosić nawet 180 uderzeń na minutę. U sportowców, trenujących regularnie, spoczynkowy rytm serca może być obniżony i wahać się w granicach 40-50 uderzeń na minutę.

O arytmii słów kilka

U osób chorych na arytmię zaburzony zostaje rytm serca, co może objawiać się przyspieszeniem, zwolnieniem, bądź niemiarowością jego pracy. Zbyt szybkie bicie serca nosi nazwę tachykardii, natomiast zbyt wolne – bradykardii. Nie każda arytmia jest w takim samym stopniu groźna. Zdarza się nawet, że lekkich, sporadycznych niemiarowości rytmu serca nie leczy się, a pacjent pozostaje pod stałą kontrolą lekarską. Niestety istnieją również arytmie, zagrażające zdrowiu i życiu osoby chorej, a wtedy oprócz regularnych kontroli lekarskich, bezwzględnie wskazane jest stosowanie zaleconej farmakoterapii.

Najczęstsze przyczyny arytmii

Niemiarowość serca może wynikać z wrodzonych wad anatomicznych tego narządu. Także zaburzenia pracy zastawek serca mogą niekorzystnie wpływać na rytm serca. Zdarza się również, że nie leczone, bądź źle leczone choroby serca i układu krążenia, takie jak: choroba niedokrwienna serca, miażdżyca naczyń wieńcowych, zapalenie mięśnia sercowego, czy nadciśnienie tętnicze mogą prowadzić do arytmii.

Również niedobór elektrolitów (soli mineralnych) w organizmie może przyczyniać się do powstania nierównego rytmu serca. W dużej grupie ryzyka znajdują się osoby przyjmujące leki moczopędne, które jednocześnie znacznie obniżają poziom elektrolitów w organizmie.

U osób cierpiących na cukrzycę, grzybicę, bądź choroby płuc mogą również wystąpić zaburzenia rytmu serca. Jedno jest pewne. Należy bezwzględnie je kontrolować, a w razie konieczności i zaleceń lekarza – cierpliwie leczyć.

Charakterystyczne objawy arytmii serca

W większości przypadków zaburzenia rytmu serca są odczuwane przez pacjentów. Jednak zdarzają się postacie arytmii przebiegające bezobjawowo.

Najczęstszym objawem odczuwanym przez pacjentów jest uczucie kołatania serca, a więc przyspieszonego rytmu serca, z jednoczesnym nasileniem siły skurczów serca. Niektóre osoby skarżą się na uczucie krótkiej przerwy w pracy serca. Arytmia może również objawiać się u chorych dusznością, osłabieniem, bólem w klatce piersiowej o zróżnicowanym nasileniu, czy uderzeniami gorąca.

Ciężkie postacie nieleczonej arytmii mogą prowadzić nawet do groźnych dla zdrowia i życia zasłabnięć, całkowitej utraty przytomności, a nawet śmierci osoby chorej.

Na prawdę groźne skutki arytmii

Zaburzenia rytmu serca mogą w znacznym stopniu przyczynić się do obniżenia jakości życia. Jednak najgroźniejszym skutkiem arytmii mogą być powikłania, wynikające z zaburzonego krążenia krwi w obrębie organizmu.

Niedostateczny przepływ natlenowanej krwi przez narządy bardzo często prowadzi do niedokrwienia, a w konsekwencji niedotlenienia ważnych dla życia człowieka organów. Ponadto u chorych na arytmię rośnie ryzyko wystąpienia obrzęku płuc oraz obrzęków na obwodzie. Niestety każde powikłanie nieleczonej arytmii może skutkować niebezpiecznym pogorszeniem się stanu zdrowia chorego i doprowadzić nawet do zgonu.

Dlatego tak niezwykle istotne jest wczesne wykrycie choroby przez lekarza kardiologa, aby po postawieniu właściwej diagnozy, móc rozpocząć skuteczną terapię przeciw arytmii.

Wykryć arytmię

W celu wykrycia zaburzeń rytmu serca konieczna jest wizyta u lekarza rodzinnego, który skieruje chorego do specjalisty. Badania takie jak: USG serca, echo serca, badanie rentgenowskie klatki piersiowej, badanie EKG i ewentualnie koronografia, ułatwiają ocenę miarowości pracy serca i postawienie diagnozy przez lekarza kardiologa.

Leczenie arytmii

Decyzję o leczeniu arytmii podejmuje zawsze lekarz specjalista, po wykonaniu serii szczegółowych badań, mających określić przyczynę oraz rodzaj arytmii.

W pierwszej kolejności zazwyczaj jest wprowadzane leczenie farmakologiczne, mające na celu modyfikację potencjału czynnościowego, a więc regulację powstawania i przewodzenia impulsów elektrycznych w obrębie serca.

Innym sposobem leczenia niektórych typów arytmii jest wszczepienie rozrusznika serca na stałe, bądź czasowo, który reguluje częstość bicia serca.

U niektórych pacjentów stosuje się zabiegi kardiowersjii (zastosowania krótkich impulsów elektrycznych, pobudzających serce), bądź leczenie chirurgiczne, w celu opanowania postępującej choroby.

Oprócz stosowania zaleconych leków niezwykle istotne jest prowadzenie zdrowego trybu życia. Niskotłuszczowa, pełnowartościowa dieta, bogata w owoce i warzywa oraz umiarkowana aktywność fizyczna, ustalona wcześniej z lekarzem są niezwykle pomocne w zwalczaniu chorób serca.

Niestety bardzo często zdarza się, że niemiarowość pracy serca jest bagatelizowana przez pacjentów. U wielu pacjentów ma ona charakter sporadyczny. Nie oznacza to jednak całkowity brak problemu. Arytmię serca należy regularnie kontrolować i skutecznie leczyć. Współpraca między chorym, a lekarzem pozwala opanować chorobę, zapobiegać jej następstwom oraz poprawić komfort życia pacjenta.