Bolesne skurcze łydek

Nogi są wizytówką wielu osób, dlatego tak chętnie o nie dbamy. Należy jednak pamiętać, że ich podstawową funkcją jest umożliwienie nam poruszania się. Częstokroć wiele godzin dziennie chodzimy, stoimy, biegamy… Nic dziwnego, że czasem nasze nogi odmawiają nam posłuszeństwa i to niekiedy w dość nieoczekiwany sposób. Bolesne skurcze łydek pojawiają się nagle i równie niespodziewanie znikają. Czy są wynikiem przemęczenia nóg, czy może sygnalizują coś więcej? Ponieważ przypadłość jest dość częsta i może dotknąć każdego, warto wiedzieć, co ją wywołuje i jak sobie radzić z kłującym bólem.

Nasze mięśnie są aktywne w czasie każdego wysiłku fizycznego – na przemian naciągają się i rozluźniają przy nawet najmniejszym ruchu kończyn. Gdy chodzimy czy biegamy ich praca jest przez nas kontrolowana. Czasami zdarza się jednak, że mięsień zaczyna pracować sam, czego efektem jest spazm, czyli bezwiedny skurczu mięśnia. Jeśli spazm jest silny i długotrwały, odczuwamy ból. Skurcze dotyczą kończyn, przede wszystkim nóg i stóp, z czego najczęściej spotykane są właśnie skurcze łydek.

Skurcze łydek przeważnie trwają 10-20 sekund, ale zdarza się, że ból jest odczuwalny przez kilka a nawet kilkanaście minut. Tego typu dolegliwości są stosunkowo często spotykane i prawie każdy z nas chociaż raz w życiu miał z nimi do czynienia. Nieprzyjemny ból najczęściej występuje u dorosłych i może nasilać się wraz z wiekiem, ale dzieci również mogą doświadczać tego typu dolegliwości.

Skurcze łydek – co jest ich przyczyną

Bezpośrednim źródłem skurczy są nadmiernie pobudzone nerwy, które stymulują mięśnie, czego efektem jest odczuwanie bólu w łydkach. Do nadmiernego pobudzenia nerwów może dojść w wyniku uszkodzenia nerwu lub mięśnia. Dotyczy to głównie osób, które aktywnie ćwiczą, przez co mięśnie są bardziej narażone na przeciążenie. Jednakże skurcze łydek nie są jedynie domeną sportowców. Przytrafiają się również tym z nas, którzy nad wysiłek fizyczny przedkładają odpoczynek. Nieprzyjemny ból niejednokrotnie atakuje w nocy i jest skutkiem trzymania nogi przez dłuższy czas w pozycji, która utrudnia dopływ krwi do kończyny.

Skurcze łydek mogą występować także u osób, u których występuje niski poziom witamin i minerałów. Szczególnie niebezpieczny jest niedobór magnezu, potasu, wapnia oraz witamin z grupy B (w szczególności witaminy B1, B5 i B6). Niekorzystnie wpływa także odwodnienie organizmu.

Kolejną przyczyną skurczów łydek może być stosowanie niektórych środków, np. leków na astmę, przeciw osteoporozie oraz na obniżenie cholesterolu, jak również lekarstw stosowanych u pacjentów cierpiących na chorobę Parkinsona lub Alzheimera. Niekiedy ból wywołany skurczami mięśni jest wynikiem słabego krążenia w kończynach dolnych, a objawy bardzo często nasilają się w czasie chodzenia. Te bolesne dolegliwości dotyczą również kobiet w ciąży.

W większości przypadków nie da się jednoznacznie określić bezpośredniej przyczyny wystąpienia skurczów.

Kiedy potrzebna jest pomoc

Skurcze łydek są przyczyną bólów i mogą powodować dyskomfort, ale generalnie nie wymagają specjalistycznego leczenia. Jeśli zdążają się okazjonalnie, można radzić sobie z nimi samemu. Sytuacja się komplikuje, gdy napady kurczów powtarzają się częściej i przybierają na sile. Może to upośledzać prawidłowe funkcjonowanie kończyny i skutkować problemami w poruszaniu się. Wówczas warto udać się po poradę do lekarza.

Podstawowym sposobem walki z dokuczliwymi skurczami łydek jest rozluźnienie napiętego mięśnia. Najprostsze ćwiczenie to prostowanie i zginanie kończyny. Pomocne jest także jej ogrzewanie oraz wykonanie prostego masażu łydki. W bardziej skomplikowanych przypadkach, gdy podstawowe metody zawodzą, lekarz może zalecić uzupełnienie niedoboru minerałów i witamin w organizmie. Przepisywane są wówczas odpowiednie suplementy. Niekiedy potrzebne jest zastosowanie terapii hormonalnej.

Zdarza się jednak, że bolesne skurcze są oznaką problemów zdrowotnych. Skurcze mogą sygnalizować:

• zwężenie tętnic oraz żył doprowadzających krew do kończyn – konsekwencją tego jest zmniejszony dopływ krwi do dolnym partii nóg, co powoduje bóle w łydkach,
• uciskane nerwy przez kręgosłup – ból zazwyczaj zaostrza się w miarę chodzenia,
• problemy z przemiana materii – skutkiem tego jest niedobór w organizmie podstawowych minerałów i witamin.

Domowe sposoby na walkę z bólem

Na szczęście, w większości przypadków skurcze łydek mogą być zahamowane w prosty sposób – wystarczy wyciągnięcie i rozprostowanie nogi. Najprościej jest po prostu wstać i chwilowo pochodzić. Skutecznym i prostym ćwiczeniem jest stanięcie w odległości ok. 60-70 cm od ściany. Należy oprzeć się na ścianie przedramionami, plecy i nogi należy mieć wyprostowane, a stopy powinny przylegać do podłogi.

Drugim sposobem radzenia sobie z bólem jest pozostanie w pozycji leżącej i prostowanie nogi z równoczesnym naciąganiem palców nóg do góry. Skuteczny jest również delikatny masaż, który pomaga rozluźnić skurczone mięśnie. Podobne działanie ma ogrzanie łydki, np. za pomocą termofora czy ciepłego okładu.

Jeśli skurcze są wynikiem utraty płynów, co bardzo często zdarza się przy intensywnym wysiłku fizycznym, należy uzupełnić niedobory wody oraz sodu i potasu.

Jak można zapobiegać skurczom łydek

W celu uniknięcia nieprzyjemnych napadów ostrego bólu, warto pamiętać o właściwym nawadnianiu organizmu. Wskazane jest picie co najmniej 1 ½ wody mineralnej dziennie. Istotną rolę odgrywa również dieta, dlatego należy pamiętać o jedzeniu produktów bogatych w magnez, takich jak: szpinak, groch, fasola, kiełki zbóż, kakao czy gorzka czekolada. Warto też spożywać ryby, kaszę gryczaną i jęczmienną, otręby oraz warzywa, np. ziemniaki, buraki, cukinie, pomidory czy bakłażan. Wszystkie te produkty dostarczają naszemu organizmowi cennego potasu.

Zwróćmy również uwagę na to, w jakiej pozycji siedzimy. Wiele osób ma zwyczaj siadania na nodze. Tak układ, choć dla nas może być wygodny, utrudnia dopływ krwi do kończyny i może wywoływać skurcze łydek.

Panie, które są miłośniczkami wysokich szpilek, powinny od czasu do czasu dać odpocząć swoim nogom. Wielogodzinne chodzenie na wysokim obcasie powodu ciągłe napięcie mięśni i ich przeciążenie, czego skutkiem jest niejednokrotnie kłujący ból łydek.